Lithium-ion batterijen in toenemende mate oorzaak van afvalbranden

Zondag besteedde het KRO-NCRV programma De Vuilnisman aandacht aan afvalbranden. De afvalsector wordt getroffen door een groeiend aantal van deze ‘wilde’ branden. Attero’s omwonenden hebben te maken met grote overlast door dergelijke branden en Attero leidt grote financiële en imagoschade door deze branden. Onderzoek toont aan dat lithium-ion batterijen in afval de belangrijkste oorzaak is van afvalbranden. Attero neemt haar verantwoordelijkheid om brandrisico’s te verminderen en het aantal branden te verlagen. Tegelijkertijd roepen wij de overheid op om aanvullende maatregelen te nemen om deze branden te helpen voorkomen.

Brandgevaar door ion-lithium batterijen

De afgelopen jaren neemt het aantal afvalbranden in de Europese afvalsector toe. De twee belangrijkste oorzaken zijn broei en de aanwezigheid van brandgevaarlijke stoffen of voorwerpen in het afval, zoals lithium-ion batterijen. Het Ministerie van I&W informeerde afgelopen december de Tweede Kamer over de relatie tussen lithium-ion batterijen en afvalbranden, met onder andere de volgende bevindingen*1:

• Over 2019 zijn er bij de leden van Vereniging Afvalbedrijven 317 branden gemeld. In 145 (46%) van die gevallen ligt de oorzaak in ‘ongewenste samenstelling’, wat wil zeggen dat materiaal, zoals een batterij, aanwezig is dat de brand heeft veroorzaakt.
• Onderzoek van EURIC wees uit dat van de 53 Europese bedrijven waar brand was uitgebroken in de keten van de inzameling en recycling van elektronische apparaten door 49 bedrijven werd aangegeven dat beschadigde batterijen de oorzaak was (waarvan 32 aangaven dat dit de hoofdoorzaak was).
• Volgens een inventarisatie van Aon Risk Solutions (2019) staan Li-ion batterijen als oorzaak op de 3e plaats bij oud-papier bedrijven en staan batterijen/accu’s als oorzaak op de eerste plaats bij metaalrecyclingbedrijven.
  
  Nog recenter onderzoek van Eunomia toonde aan dat 48% van de Britse afvalbranden ontstaat door lithium-ion batterijen*2. Dit is een gevolg van een toename in het gebruik van accugereedschap, waardoor er steeds vaker accu’s bij afvalstromen belanden. Het onderzoek van I&W geeft aan dat momenteel maar zo’n 24% van de lithium-ion batterijen in Nederland gescheiden ingezameld wordt en dat 76% onterecht bij vooral het restafval, pmd-afval en oud papier belandt. De inzameldoelstelling ligt op slechts 45%. Er is dus nog een wereld te winnen. Niet alleen in het voorkomen van afvalbranden, maar ook in het behoud van grondstoffen.

Benodigde actie

In 2019 is de Taskforce Afvalbranden van start gegaan met ruim honderd deelnemers van o.a. de Vereniging Afvalbedrijven, BRBS Recycling, FHG, TLN en Stibad. Uit verschillende stakeholder sessies zijn de volgende conclusies getrokken die met het Ministerie van I&W gedeeld zijn:

• Nederland is te klein om eisen te stellen aan het ontwerp en de productie van lithium-batterijen;
• Bij consumenten is meer bewustwording nodig over het op de juiste manier weggooien van batterijen;
• Het Ministerie van I&W zou de inzameldoelstellingen aan moeten scherpen;
• Een retourpremie zou de hoeveelheid batterijen in het afval terug kunnen dringen.
  
  In december heeft de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat de Tweede Kamer geïnformeerd over de voortgang van de ‘’strategische aanpak batterijen’’. Onderdeel van deze aanpak is een juiste verwerking van lithium batterijen die in de afvalfase terechtkomen. Veel mensen zullen wellicht denken dat afvalbedrijven deze lithium-ion batterijen er met technieken uit kan halen, maar dit is niet haalbaar. Onderzoek van huishoudelijk afval in Oostenrijk toont aan dat lithium-ion batterijen slechts 0,002% van het huishoudelijk restafval uit deze batterijen bestaat*3. En dan ook nog in vele vormen en maten: ‘battery packs’, binnenin huishoudelijke apparaten, fietsaccu’s, etc. Het is dan ook een onmogelijke zoektocht naar een speld in een hele grote hooiberg.  

Attero’s verantwoordelijkheid

Attero juicht deze reactie van de Staatsecretaris toe en ziet uit naar de resultaten, maar neemt uiteraard ook haar eigen verantwoordelijkheid. Binnen Attero staat brandpreventie voorop. Wij hebben de afgelopen jaren vele maatregelen genomen en investeringen gedaan om brand te voorkomen. Een aantal van deze maatregelen op bijvoorbeeld Attero’s locatie Wijster zijn:

• Toepassing van zeer uitgebreide automatische branddetectiesystemen en sprinklers.
• Ingangscontrole: frequentere controle op de samenstelling van het aangeboden afval (verbod op b.v. ion-lithium batterijen en matrassen). Een 100% controle is echter onmogelijk.
• Uitvoeren van RCA Root Cause Analyse (onderzoek naar grondoorzaak en oplossing ter voorkoming van) incidenten.
• Installatie van thermografische camera’s gekoppeld aan een meldkamer om broei zo vroeg mogelijk te onderkennen.
• Aanschaf eigen brandweerwagen en training personeel om al actie te ondernemen voordat brandweer ter plaatse is.
  
  Samen met Attero’s verzekeraar wordt er alles aan gedaan om voor onze fabrieken het hoogst mogelijk beschermingsniveau te realiseren en te behouden om de kans op brand zo klein mogelijk te maken en bovendien de gevolgen van een eventuele brand tot een minimum te beperken. Voor 2021 zullen er €3 miljoen aan aanvullende investeringen in brandpreventie- en bestrijdingsmaatregelen worden gerealiseerd.

Attero ziet het als een ketenverantwoordelijkheid om afvalbranden te voorkomen. Attero nam daarom ook actief deel aan de Taskforce Afvalbranden en wil graag samen blijven werken met alle ketenpartijen om deze problematiek effectief aan te pakken.

*1 Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, November, 17th, 2020, “Verkennend Onderzoek Inzameling Lithium-Ion Batterijen in Nederland”.
*2 Eunomia, January 2021, “Cutting Lithium-ion Battery Fires in the Waste Industry”.
*3 EURIC, May, 26th, 2020, “Characterisation of fires caused by batteries in weee”.