V: De afvaltaks was een direct gevolg van het Urgenda-vonnis, waarin de rechter heeft bepaald dat ons land meer moet doen om de emissies van schadelijke broeikasgassen terug te dringen. Is die heffing daarmee ook logisch?
A: "De heffing is niet logisch omdat de sector met de import van afval juist de emissie van schadelijke broeikasgassen vermijden, wat ook door diverse onderzoeksinstellingen is aangetoond. In plaats van een importheffing zou een beloning meer op z’n plaats zijn. Bovendien heeft de sector in de afgelopen periode heel veel uitstoot aan broeikasgassen geëlimineerd en volop geïnvesteerd in maximale recycling. Met de importheffing wordt feitelijk het braafste jongetje van de klas gestraft. Terwijl we koploper in Europa en innovatief bezig zijn.”
V: Onderzoek van het Duitse Prognos en CE Delft toont aan dat Europa 150 miljoen ton CO2-uitstoot kan besparen als de recycling- en verbrandingscapaciteit binnen de EU en het Verenigd Koninkrijk optimaal wordt benut. De FNV voert al langere tijd actie tegen de afval-importtaks, die ook door veel deskundigen (onder andere TNO) en een aantal Tweede Kamerleden als contraproductief voor het klimaat wordt omschreven. Zijn de bewindspersonen doof voor al die argumenten?
A: "Helaas wel. Het lijkt wel alsof we met z’n allen negeren dat we het afval zelf met z’n allen creëren en dat we ook met z’n allen daarvoor de beste oplossingen moeten benutten. Schijnbaar denkt de overheid: Niet mijn afval dus niet mijn probleem.”
V: Jarno Stet, beleidsmedewerker afval van de City of Westminster in Londen en secretaris van de National Association of Waste Disposal Officers geeft aan dat onze afval-importtaks tot gevolg heeft dat in het VK meer afval minder efficiënt wordt verwerkt of zelfs wordt gestort omdat het te duur wordt om het afval te exporteren. Staat deze taks daarmee niet haaks op de Europese ambitie om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen?
A: "Het staat volledig haaks op het Europese beleid. We willen samen iets bereiken in Europa en feitelijk de hele wereld, maar sommigen kijken enkel in hun eigen straatje. CO2- , broeikasgasemissie en daarmee de opwarming van de aarde stopt niet bij de grens van Nederland en is een wereldwijd probleem. Ook Nederland moet zijn steentje bijdragen.”
V: Zou de regering voor wat betreft dit dossier niet meer solidair moeten tonen met de rest van Europa? Immers, Nederland exporteert 19,5 miljoen ton afvalstromen waar het zelf onvoldoende verwerkingsmogelijkheden voor heeft, zoals chemisch afval, maar heft belasting over importafval dat hier adequaat verwerkt kan worden.
A: "Elke sector is gebaad bij gelijke kansen, maar een eenzijdige importheffing verslechtert de positie van de hoog ontwikkelde afvalverwerking in Nederland. Door de importheffing grijpen andere landen terug naar minder milieuvriendelijke verwerkingsmethodes en dat kan nooit de bedoeling zijn van een heffing.”
V: In hoeverre onderschrijft u de volgende stelling? Afvalverwerking is een Europese markt. Het stopt niet bij de landgrenzen. Met Europese samenwerking kunnen we afval pas echt efficiënt verwerken.
A: "Sterker nog afval is een wereldwijd probleem en export van afval moet alleen mogelijk zijn als er sprake is van een efficiëntere verwerking. Als we dit met z’n allen nastreven wordt tegelijk het dumpen van afval in ontwikkelingslanden onmogelijk gemaakt. We moeten niet alleen samenwerken aan het eind van de keten, maar ook veel meer samenwerking van de ketens; van de maakindustrie met de recyclingindustrie, zodat de maakindustrie bij het ontwikkelen van nieuwe producten beter nadenkt over levensduur en hergebruiks- en recyclingmogelijkheden. De recyclingindustrie kan vervolgens al vooraf nadenken over het aanpassen van installaties en dergelijke.”
V: De vakbond had het kabinet opgeroepen om de importheffing per 1 januari 2022 af te schaffen. Dat is niet gebeurd, waarna u liet weten: 'De politiek dwingt ons nu wel om in actie te komen.' Komen er daadwerkelijk acties?
A: "Door de acties in 2021 hebben we twee moties afgedwongen en de uitvoering van die moties volgen we nauwlettend. Als het noodzakelijk wordt om de politiek wakker te houden op de uitvoering van de moties zullen we zeker weer in actie komen.”
V: De Europese Commissie heeft de Eurobarometer gepubliceerd waarin de mening van Europeanen over Europa is gepeild. Nederlanders zien de grootste uitdaging voor Europa in de milieuproblemen en klimaatverandering. Verrast u dat Nederlanders juist zo bezorgd zijn om het milieu en het klimaat?
A: "Het verrast mij helemaal niet dat Nederlanders de milieuproblemen en klimaatverandering als grootste probleem zien. De afgelopen jaren hebben we extreme weersomstandigheden meegemaakt die iedereen wel wakker hebben geschud. En helemaal na de overstromingen in Limburg (2021) en recent de stormen Dudley, Eunice & Franklin.”
V: Denkt u dat de gemiddelde Nederlander voldoende geïnformeerd is over nut en noodzaak van de afvalverwerkende industrie en de positieve gevolgen daarvan voor het klimaat doordat dit afval niet op de stort belandt?
A: "De gemiddelde Nederlander is totaal niet geïnformeerd over afvalverwerking. Afvalverwerking is weliswaar een noodzakelijk kwaad in onze consumptiemaatschappij, maar met de gevolgen van ons gedrag willen we helemaal niet geconfronteerd worden. Kunnen we ze dat kwalijk nemen? Nee natuurlijk niet, want het enige wat echt telt is economische groei. Bovendien als zelfs de overheid onvoldoende geïnformeerd is, dan kun je ook niet verwachten dat de burgers dat wel zijn.”
V: Wat zou u als vakbondsbestuurder de nieuwe minister en de nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat adviseren m.b.t. afvalverwerking?
A: "Vroeger stopten we het afval onder de grond en losten we daarmee het probleem op, tegenwoordig steekt de overheid de kop in het zand of kijkt de andere kant op. Het negeren van het afvalprobleem gaat echter op de lange termijn geen oplossing bieden. We schuiven hiermee het probleem alleen maar door naar de volgende generaties. Kom dus nu in actie en ga samen met de sector op zoek naar betere en duurzamere oplossingen met maar één doel: een beter milieu!”