V: In de EU wordt meer afval gestort dan verbrand. Dat storten van afval leidt tot uitstoot van het schadelijke methaan. Het verbranden van buitenlands afval door onze afvalcentrales is voor het klimaat dus beter dan storten. Wat vindt u in dat kader van de importheffing die buitenlandse aanbieders ontmoedigt om het afval naar Nederland te exporteren?
A: "Dat getuigt van kortzichtigheid van het kabinet. Om de Urgenda-doelstelling te halen - we moeten onze CO2-uitstoot terugbrengen - nemen we nu voor lief dat het afval buiten Nederland wordt gestort, terwijl we weten dat methaan een veel sterker broeikasgas is. Methaan heeft per kilo 28 maal meer effect op het klimaat dan CO2. Ik vind dat storten dus heel kwalijk en begrijp de frustratie van de partijen die hiertegen ageren.”
V: Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) schat dat de hoeveelheid methaan die jaarlijks wereldwijd uit afvalbergen vrijkomt, vergelijkbaar is met de CO2-emissie door het mondiale vliegverkeer. Eerder zei u: ‘Verbranden van afval leidt tot CO2. Dat is jammer, maar beter dan storten met methaanemissies.’ Vindt u dat nog steeds?
A: "Absoluut. Het verbranden van afval is heel efficiënt met het oog op het milieu en dan met name als de warmte die daarbij vrijkomt, zoals in Nederland, ook nog nuttig gebruikt wordt. Nog beter is natuurlijk het voorkomen van afval, ook daar moeten we aan werken.”
V: Wat vindt u ervan dat er beleid wordt ontwikkeld om de import van 1 á 1,5 miljoen ton restafval voor buitenlandse aanbieders economisch onrendabel te maken?
A: "Dat is geen goede ontwikkeling voor het klimaat. De focus ligt in Nederland volledig op reductie van de CO2 -emissie binnen onze dijken en dat werkt in dit geval contraproductief. Het beleid wordt in de hand gewerkt omdat afval onder de CO2-doelstellingen valt waar landen zelf voor verantwoordelijk zijn. Dat gaat voorbij aan het internationale karakter van de afvalbranche. Brussel zou hier de regie op moeten nemen.”
V: Zoals bij het ETS (Emission Trade System)?
A: "Ja. Binnen het ETS wordt overigens dezelfde vraag gesteld: hoe kun je weglekken in het buitenland voorkomen? Als we de CO2-emissies van Tata Steel hier niet langer zouden willen accepteren waar wordt de CO2 van dat bedrijf in de toekomst dan uitgestoten? We blijven immers staal gebruiken. Om precies te zijn: Nederland gebruikt per jaar net zoveel staal als TaTa hier produceert. Draaien aan één knop in het klimaatbeleid zorgt er dan voor dat elders in de wereld meer CO2 uit de schoorstenen komt. Het klimaateffect is dan nihil, en soms zelfs tegengesteld aan wat wordt beoogd.”
V: Wat vindt u ervan dat I&W telkens weer ontkent dat minder import in Nederland leidt tot meer stort in andere Europese landen, terwijl dit met klem wordt tegengesproken, onder anderen door Jarno Stet, beleidsmedewerker afval van de City of Westminster in Londen en secretaris van de National Association of Waste Disposal Officers?
A: "Ik weet niet precies in welke hoeveelheden dat afval nu in het buitenland wordt gestort. Die cijfers heb ik niet. Wat ik wel weet is dat we in Europa een tekort hebben aan afvalcentrales. Als onze overheid met de plotselinge invoertaks andere landen denkt te stimuleren zelf afvalcentrales te bouwen, dan is dat prima, maar bedenk dan wel dat je die echt niet zomaar hebt gerealiseerd. En al die tijd wordt het afval in het buitenland gestort. De afvalverbrandingsinstallaties die we nu in Europa al hebben, moeten we maximaal benutten.”
V: Staat de importheffing niet haaks op de afspraken die in Glasgow zijn gemaakt over internationale samenwerking om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen?
A: "Absolúút! De EU heeft in Glasgow overigens met één stem gesproken. Met de invoerheffing op afval maakt Nederland het moeilijker om de Europese klimaatdoelstelling te halen. Want vergis je niet, afval dat nu wordt gestort, blijft nog tientallen jaren methaan lekken. Dus ook in 2040 of 2050 zien we de gevolgen van het afval dat nu in de EU nog dagelijks wordt gestort. Kijk maar naar Nederland. Al voor 1990 zijn we gestopt met storten en dertig jaar na dato, anno 2020, is er nog steeds sprake van methaanlekkage, ter grootte van 3 Mton CO2 equivalent. Dat is 15 procent van de emissie van alle personenauto’s in Nederland.”
V: Welk beleid verwacht u van de nieuwe minister en de nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat met betrekking tot afvalverwerking?
A: "Ik verwacht dat er veel druk komt om de CO2-emissies verder terug te dringen. Het kabinet heeft wat dat betreft een ambitieuze agenda opgesteld. Maar ik benadruk nogmaals: een ambitieuze CO2-reductie binnen de eigen landsgrenzen is prima, maar alleen als je daar de mondiale impact op het klimaat bij betrekt.”
V: Door de Russische inval in Oekraïne komt de Europese gasvoorziening mogelijk onder druk te staan. Kan dit ertoe leiden dat het kabinet op een andere manier naar de AEC’s gaat kijken? Immers, de warmte van afvalverbranding benutten we in Nederland voor de helft via omzetting naar elektriciteit en voeding van warmtenetten.
A: "Nederland bespaart nu jaarlijks anderhalf miljard kubieke meter aardgas dankzij het benutten van energie uit onze afvalverbrandingsinstallaties. Maar of dit voor het kabinet voldoende is om het beleid aan te passen? De focus ligt te zeer op verlaging van de nationale CO2-uitstoot.”
EN
